امروز دومین سالروز درگذشت آیت الله العظمی شیخ محمد آصف محسنی، رهبر حزب حرکت اسلامی افغانستان، موسس و رئیس شورای علمای شیعه افغانستان، موسس حوزه علمیه و دانشگاه خاتم النبیین(ص)، تلویزیون تمدن، اکادمیسین کشور و از علمای تأثیر گذار افغانستان هست و خداوند غفران واسعه الهی را شامل حالش گردانیده و به فرزندان، نوادگان، سایر بستگان، پیروان و علاقمندانش صبر و اجر جمیل نصیب فرماید.
نگارنده ۳۶ سال آیت الله محسنی را از نزدیک میشناختم و در نهادهای سیاسی، علمی و فرهنگی از عصر جهاد تا پایان عمر وی همکار بودم که در مناسبتهای مختلف خاطراتم با وی را در کتاب «ثابت قدم» (خاطرات من از جمهوریت تا جمهوری اسلامی افغانستان) یاد آور شدم، اینک به بهانهی دومین سالیاد مرحوم آیت الله محسنی دو پاراگراف زیر، نظرم در یکی از بخشهای کتاب نامبرده راجع به آن مرحوم چنین آمده است:
«شخصیتهای فرزانه در عرصههای علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور و در تحولات بیش از چهار دههی گذشته برخیآنها، از معماران اخوت اسلامی، منادیان صلح و همبستگی جامعه و پیشگامان جهاد و مبارزه علیه متجاوزین بیگانه و سپهسالارانی بودند که در این کشور تلاش مضاعف نمودند و از جمله آیت الله محسنی از شخصیتهای سیاسی هست که رهبری او مرهون هیچ کشور بیرونی نیست وی قبل از جهاد و بعد از آیات عظام مرحوم میرعلی احمد حجت کابلی و شهید سید محمد سرور واعظ شخصیت مطرح علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بود، او اعتبار و پایگاه مردمی خود را از دینداری و کسب دانش به دست آورد و نه از بازیهای سیاسی و حمایت خارجیها و در چهل سال گذشته در میان سران احزاب جهادی و سیاسی(اعم از شیعه وسنی) از این لحاظ با دیگر همقطارانش قابل مقایسه نیست.
از میان ویژگیهای که شخصیت آیت الله محسنی را استوار ساخت، مطالعه، پژوهش و نویسندگی او بود که در هر شرایطی به آن توجه داشت و هیچ رهبر سیاسی و جهادی مانند آیتالله محسنی آثار ماندگار از لحاظ کمی وکیفی در حد وی ندارند و با وجود اینگونه شخصیت والایی که او داشت خالی از نقد نیست، گاهاً اشتباهاتی در او بوجود آمد که نه تنها به خودش ضربه زد بلکه بیشتر از آن جامعهی تشیع افغانستان را به شدت متأثر ساخت و کسانی همانند نگارنده که نسبت به بسیارِ از اعاظم کوچکترم، اما از منتقدان سیاسی و اجتماعی آیتالله محسنی در برخی موضوعات خاص بوده و هستم.»
منبع: ثابت قدم، فصل دوم(ثمره جهاد و مردم افغانستان و چالشها)، صص ۲۰۹-۲۰۸ .