ارتحال و درگذشت مرحوم مغفور حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ یوسف واعظی باعث تاسف دوستان و آشنایان وی گردید، حجت الاسلام والمسلمین شیخ یوسف واعظی فرزند اسحاق در سال 1324 هجری شمسی در ولسوالی شهرستان ولایت دایکندی متولد گردید. وی تحصیل کرده حوزه علمیه است و به خصوص در حوزه های علمیه معتبری چون نجف اشرف، قم و مشهد مقدس پای درس اساتید برجسته ومعروف درس خوانده است.
مرحوم آقای واعظی از سالیان قبل از جهاد در عرصه فعالیت های تبلیغی و فرهنگی کشور حضور داشت و پس از کودتای 7 ثور 1357 استاد واعظی به پاکستان رفته و به همراه با جمعی از شخصیتهای سیاسی و فرهنگی، مقدمات تشکیل سازمان نصر افغانستان را فراهم نمودند و در سال 1358 در چوکات شورای مرکزی سازمان فعالیتهای جهادی، سیاسی و نظامیاش را در داخل کشور آغاز نمود. و او یکی از موسسین و فعالان سازمان نصر که درسال 1362 از طرف مرکزیت سازمان نامبرده به عنوان مسئول دفتر نمایندگی آن در مشهدمقدس انتخاب معرفی و تا سال 1368 در آن سمت باقی ماند.
او در سال 1368 با جمعی از شخصیتهای جهادی احزاب دیگر عازم بامیان شد و پس از آن در ترکیب هیأتی جهت اعلام موجودیت حزب وحدت و ادغام پایگاههای احزاب قبلی، به مناطق دایکندی اعزام شد..
واعظی یکی از دوستان شهید سید محمد سجادی بود و به گفته ای خود مرحوم واعظی، قرار بود بتاریخ،30 اسد 1376 در ترکیب هیأتی به دعوت شهید سجادی به بامیان برویم که در راس هیئت داکتر عبدالرحیم غفورزی صدر اعظم وقت حضور داشت، اما آقای خلیلی طی تماسی از طریق مخابره مانع رفتنم به بامیان گردید و اگر من در ترکیت این هیئت دوستم آقای شهید سجادی را در این سفر همراهی می کردم، من نیز جزء شهدایی حادثه سقوط هوا پیمایی که در بامیان رخ داد بودم، در این حادثه علاوه بر صدر اعظم دولت مجاهدین، آقایان عزیز مراد، دانشیار، سید محمد سجادی، عبدالحسین مقصودی، سید یزدان شناس هاشمی و شمار دیگر از بلند پایگان دولت اسلامی مجاهدین جان باختند و علل سقوط هواپیمای حامل داکتر غفورزی و هیئت همراه ایشان در بامیان هنوز ناشناخته باقی مانده و برخی آن را اختلافات درونی و دسیسه از جانب. رقبای سیاسی درون حزب وحدت می دانند. از این رو، استاد واعظی یکی از بنیانگذاران و شخصیت های تاثیر گذار حزب وحدت اسلامی بود که در سال 1376 از طرف شورای مرکزی به عنوان رئیس شورای نمایندگی خارج کشور در تهران انتخاب گردید و تا سال 1381 در این سمت باقی ماند.
این شخصیت سیاسی و فرهنگی با سابقه فعالیت های جهادی، در حکومت مجاهدین و دوران مقاومت و پس از سقوط گروه طالبان در صحنه های سیاسی کشور حضور داشت و در سال 1381 بعد از سقوط طالبان، از طرف محمد کریم خلیلی (رهبر فعلی حزب وحدت) رئیس دفتر مرکزی حزب در کابل شد. وی در سال 1381 به عنوان نماينده مردم شهرستان در لویه جرگه اضطراری راه يافت و در سال 1383 نيز از طرف رئیس جمهور به عنوان عضو لویه جرگه قانون اساسی منصوب گرديد. و مطابق اطلاعات به دست آمده ایشان یک دوره نیز سفیر افغانستان در لیبی بوده و همچنین عضوشورای سرتاسری علما، عضو شورای اخوت اسلامی، عضو شورای علمای شیعه ونیز مشاور رئیس جمهور کرزی در امور دینی ایفای وظیفه می نموده و در هفته گذشته ناگهان به دیار ابدی شتافت.
این جانب بعنوان رئیس دارالانشاء شورای اخوت اسلامی افغانستان، درگذشت این فعال سیاسی و فرهنگی و عضو شورای اخوت اسلامی را به فرزندان، بستگان، و همسنگرانش تسلیت گفته و از پیشگاه قادر لایزال برای آن مرحوم علو درجات و برای بازماندگانش صبرجمیل و اجر جزیل آرزومند.
آنچه که ظاهرقضیه، در گذشت حجت الاسلام مرحوم واعظی را نشان می دهد، ایشان کدام مشکل و کسالت جدی نداشته، در اکثر جلسات شورای اخوت اسلامی و شورای علمای شیعه با روحیه و نشاط شرکت می نمود، بعد از ظهر پنج شنبه 17 میزان 1393 در آغاز جلسه اجرایی اخوت اسلامی، از اعضای حاضر در جلسه تقاضا نمودم، آن عده از علمای تشیع و تسنن که ملاقات با رئیس جمهور غنی را داشتند، گزارش دقیق تری از آن نشست ارائه نمایند، هرچند من نیز یکی از مدعوین بودم که باید در این ملاقات شرکت می نمودم و اما به دالایلی حضور نیافتم….
آقایان؛ شیخ نادر علی مهدوی، مرحوم استاد واعظی، شیخ محمد حسین جعفری و… اظهار نمودند که ما در جلسه دیدار علما با رئیس جمهور غنی حضور داشتیم و اکثر آنان از این ملاقات ناراضی و از نحوه برخورد رئیس جمهور و تیم باز رسی ارگ ریاست جمهوری معترض بودند، مرحوم آقای واعظی با پیشنهاد اکثریت اعضای حاضر، گزارش مفصلی را از علل و عوامل تشکیل نشست رئیس جمهور با علما، نحوه صحبت و برخورد ها به اعضا ارئه نموده و اضافه کرد با آنکه من در تیم تحول و تداوم بوده و هستم ولی اینگوه برخود آنها را نمی پسندم.
اما یک هفته بعد بتاریخ 24 میزان در جلسه شورای اخوت اسلامی پیرامون شخصیت استاد واعظی مرحوم بحث و به اعضا تاکید شد تا همه در مراسم فاتحه آن مرحوم شرکت نمایند ونیز در رابطه با ارتحال ناگهانی وی بحث صورت گرفت و در کل، اهل اطلاع اظهار نمودند، استاد واعظی ناگفته های زیادی از بی مِهری دوستان و همرزمان در گذشته و حال و نیز تیم حاکم در کشور داشت و اما روی محلوضات و مصالح از یاد آوری آن خود داری می نمود، به گفته اهل اطلاع که در اوائل هفته گذشته بعنوان مشاور و یا بخش های پارلمانی، رابطه کاری با ایشان داشته اند، اظهار نمودند، طی تماس های که از ریاست جمهوری به مشاورین گرفته شده بود و تذکر داده شده که معاش ماه میزان شان را دریافت نموده وسائل و امکانات دولت را به ریاست دفتر ریاست واگذار نمایند و این تذکر برای اکثر مشاورین ریاست جمهوری نوعی اهانت و بی توجهی به آنان تلقی نمودند، همزمان با این گونه برخوردها به باور برخی دوستان، باعث حمله قلبی وی وآن مرحوم در اثر حمله قلبی به شفانه 400 بستر کابل منتقل شده و 23 میزان 1393 در سن 69 سالگی در همان بیمارستان دنیا را وداع گفته و دیار ابدی پیوست.
بعد از ظهر جمعه 25 میزان 1393 مراسم فاتحه مرحوم واعظی شهر ستانی، مشاور ریاست جمهور پشین و از اعضای برجسته حزب وحدت اسلامی افغانستان از طرف محمد کریم خلیلی رهبر حزب وحدت اسلامی، حاجی محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی مردم، قربانعلی عرفانی رهبر حزب وحدت اسلامی ملت، محمد سرور دانش معاون دوم رئیس جمهورغنی، خانواده و بستگانش در مسجد نبی اکرم(ص) واقع در شهر سبز مشهور به شهرک حاجی نبی برگزار گردید و بدین مناسبت پيامهاي تسليت از سوي مقامات دولتي، پوهنتون ها، احزاب سياسي، نهادهاي اجتماعي و فرهنگي، شورا های مردمی مناطق و ولایات مختلف کشور، حوزات علميه و علماي ديني مواصلت وزريده بود. در پيامهاي رسيده، ضمن ابراز تاسف از ارتحال مرحوم واعظی شهرستانی، از وي به عنوان يک شخصيت دلسوز و فداکار نام برده شده بود که در دوران جهاد، مقاومت و یک دهه اخیر تلاش های موثری نموده اند.
مرحوم واعظی از جمله چهره های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور بود که به شخصیت های جهان اسلام، مخصوصا امام خمینی(ره) احترام ویژه داشت و در مناسبت های مختلف از او بعنوان یک شخصیت مهم و تاثیر گذار در جهان اسلام نام می برد و او از طرفداران امام خمینی(ره) و نظام جمهوری اسلامی ایران بود، وی در یکی مصاحبه هایش بتاریخ 22 دلو سال 1388 با خبرگذاری(آوا) صدای افغان میگوید: امروزه هيچ كشوري در جهان نيست كه مثل ايران استقلال سياسي داشته باشد كه خودشان تصميم بگيرند. جمهوري اسلامي ايران با شعار نه شرقي و نه غربي، استقلال سياسي خود را حفظ كرده است.
او بارها تصریح می کرد: رشد علمي، صنعتي، اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي ايران نشان داد كه از كشورهاي رو به رشد است که خود را به كشورهاي پيشرفته نزديك مي كند، كه ساخت موشك هاي فضايي و ماهواره ها و فن آوري هسته اي دليل اين ادعا است.
به گفته واعظي همان طور كه امام خميني(ره) گفته بود كه ما انقلاب خود را صادر مي كنيم، ما شاهد بوديم كه اين حرف امام خميني(ره) به حقيقت پيوست و انقلاب اسلامي تأثيرات بسياري بر كشورهاي اسلامي و آزادي خواه گذاشت، كه ايستادگي مردم افغانستان در مقابل رژيم كمونيستي و اشغالگر شوروي نتيجه آن بود.
مرحوم استاد واعظی در سالهای اخیر از دوستان خوب این جانب بود و در اکثر جلسات شورای علمای شیعه، شورای اخوت اسلامی و نشست هایی که در رابطه با موضوعات سیاسی و فرهنگی کشور تشکیل می گردید و حضور داشتیم، همدیگر را حمایت و همراهی می نمودیم و با ایشان در موارد مختلف مصاحبه های نیز داشتم، او خاطرات و گفتنی های زیادی در باره تحولات سیاسی و اجتماعی چهار دهه کشور، نقش چهره های علمی و سیاسی، بی مِهری دوستان و… حرف و سخن فراوانی داشت که برخی خاطرات صوتی و تصویری آن مرحوم نزد نگارنده موجود است و در کل می توان گفت که آن مرحوم بعضی اندوخته های ذهنی را بخاطر برخی مصالح و شرایط خاص قابل یاد آوری نمی دانست، به همین جهت فرزند آن مرحوم در روز خاک سپاری مرحوم واعظی از اهل قلم تقاضا می کند که زندگان را در یابد و پدرم بخشی از تاریخ را با خود دفن نموده، علی واعظی روز پنج شنبه 24 میزان 1393 در روز دفن پیکر پدرش، ضمن قدر دانی از حضور شرکت کنندگان در تشییع جنازه پدرش گفت: «از اساتید، بزرگان، مسئولین و همه کسانی که باور دارند تاریخ تجربه مفید برای موفقیت ها است تقاضا کنم که زندگان را دریابند و پیش از اینکه آنها تاریخ را باخود به خاک ببرند و داشته های ذهنی و خاطرات غنی شان را ثبت کنند، امروز ما نه تنها جسد پدر را نه، بلکه بخشی از تاریخ را دفن کردیم.»
در پایان یک بار دیگر برای آن مرحوم غفران الهی و برای بازماندگانش صبر و اجر آرزو می دارم.
سید جعفرعادلی«حسینی»
رئیس دارالانشاء شورای اخوت اسلامی افغانستان