نمایش نوار ابزار

برگزاری جشن نوروز در کابل و چالش ها

چهارشنبه ۲۶ حوت ۱۳۹۴

شهر کابل اماکن مقدس زیادی دارد. به طور نمونه می‌توان از زیارت شیرسرخ، مزار سید جلال آقا، زیارت پنجه‌شاه، شاه شهید، عاشقان و عارفان، شاه دو شمشیره، و زیارت سخی را نام برد.

زیارت سخی در دامنه‌ی کوه آسمایی در منطقه‌ی کارته سخی قرار دارد. طرف غرب آن پوهنتون کابل و شفاخانه علی آباد و حسینیه عرفان، طرف شرق آن کوه‌ تلویزیون، طرف جنوب آن تپه‌ی سلام(مدرسه علمیه حضرت آیت الله العظمی واعظ شهید) و طرف شمال آن تپه‌ی خاکی گردنه قرار دارد.

این زیارت به دستور احمد شاه درانی ساخته شده است. زمانی که احمد شاه بابا دستور می‌دهد که خرقه‌ی مبارک پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را از بخارا به قندهار انتقال دهد، کاروان مذکور در کابل در منطقه کنونی«زیارت سخی» اطراق می‌کند. گفته می شود که نگهبانان دو شب پی در پی حضرت علی علیه السلام، خلیفه چهارم اسلام و امام اول شیعیان را خواب می‌بینند که این‌جا آمده، شمشیرش را بالای سنگ کلانی گذاشته و نماز می‌خواند. هنگامی‌که کاروان به قندهارمی‌رسد، این موضوع را به احمد شاه بابا می‌گویند و او دستور می‌دهد که زیارتی آن‌جا بسازد و آن را «زیارت سخی شاه مردان» می‌نامد.

این زیارت در اوایل دارای یک گنبد بود. بعدا مادر امان الله خان، حیات بیگم یک گنبد دیگر در کنار گنبد اولی می‌سازد. سپس حضرت آیت الله العظمی میر علی احمد حجت کابلی چند گنبد کوچک دیگر ساخت. حالا این زیارت دارای شش گنبد، یک چله خانه، یک دیگ سنگی، سه دروازه ورودی است. سنگی بزرگی به نام سنگ ذوالفقار در پشت این نظرگاه واقع شده که بیرقی روی آن برافراشته می‌باشد. مساحت این زیارت به ده هزار متر مربع می‌رسد، دراین مکان مقبره‌ی آیت الله میرعلی احمد حجت کابلی، آیت الله سید حسین فاضل، آیت الله شیخ محمد علی مدرس، علامه سید انورشاه صدر، حجت الاسلام آقاضیا حجت…. مادر امان الله خان(حیات بیگم) و یک قبرستان عمومی نیز وجود دارد.

در اول هر سال، روز اول ماه حمل در این مکان علمِ سخی برافراشته می‌گردد که تا چهل روز هم‌چنان برافراشته و درنهم ماه ثور پایین می‌شود و در این زیارت در شب‌های جمعه، دعاها و نذورات نیز انجام می‌گیرد و روز نوروز، تماشای برافراشتن پرچمی سخی، برای همه جالب و دوست داشتنی می باشد که با دست ها و بازوان توانای جوانان و پهلوانان و حتی پیرمردان دنیا دیده و تنومند در حالی که با صلوات و دعای خیر مردم بدرقه و بر افراشته می گردد، متعاقبا شور و هلهله و کف زدن های تماشا چیان اعم از زن و مرد را در پی داشته و همه شاد و خرم می گردند. بین مردم شایع بود که اگر بیرق مولا علی علیه السلام بی زحمت و آسان برافراشته گردد آن سال، سال پر برکت و پر امنی خواهد بود.

آیت الله حجت رحمه الله در سال ۱۳۴۳ خورشیدی، مسجدی را در جنوب روضه سخی بنام مسجد العلی علیه السلام بنا کرد و این عالم شیعی، برای برگزاری مراسم بر افراشتن پرچمی بنام علم حضرت علی علیه السلام اقداماتی بسیاری انجام داد و به این مراسم رونق زیادی بخشید.

دوران حکومت طالبان و سالهای اخیر برخی افراد و اشخاص با برگزاری تجلیل از نوروز مخالفت نمودند و آن را پیروی از کفار و مخالف دین دانستند، رهبری کنندگان مخالفت با برگزاری جشن ملی نوروزی را برخی از حلقات تندرو که افراطیون عربستان(وهابی ها) بر عهده داشته و گاها به صورت مستقیم در رسانه ها ظاهر می شدند و به بحث و مناظره می پرداختند و یا گاها با انتشار جزوات، بروشور و اطلاعیه از آدرس نهاد و افراد غیر واقعی با برگزاری نوروز به مخالفت پرداختند که در میان شهروندان افغانستان سازمان دهی این مخالفت ها را به جمعیت اصلاح و در کل سلفی های تند رو ربط می دادند، شورای اخوت اسلامی که متشکل از علمای شیعه و سنی هستند، سعی شان برآن است که مشترکات را تقویت و در اختلافات فقهی همدیگر را معذور دارند و گاها در رفع اختلافات مذهبی، قومی و…. تلاش های را نموده و یکی از موضوعات که شورای اخوت سال ۱۳۹۰ خورشیدی رسما اطلاعیه داده و تکفیرگویی هایی که در موارد از جمله بزرگداشت نوروز صورت میگرد، نباید برخی اشخاص و نهادها اعمال عادی و ملی مسلمانان را مورد انتقاد و حکم تکفیر بدهند.

برنامه های برگزاری مراسم بلند نمودن پرچم سخی از زمان حیات مرحوم آیت ا لله حجت رحمه الله و پس از وفات ایشان، مخصوصا در زمان حیات حجت الاسلام مرحوم حسین آقا حجت، یعنی تا سال ۱۳۹۱ خورشیدی برنامه های برگزاری مراسم نوروز توسط بیت آیت الله حجت مدیریت و شهروندان کابل نیز با احترام که به مرحوم آیت الله حجت و بیت آن فقیه عالی مقام داشتند، از برنامه ها و شیوه مدیریت شان استقبال می نمودند.

از سال ۱۳۹۰ خورشیدی بدینسو کمیسیونی با گزینش افراد خاص و در محوریت حزب وحدت به رهبری محمدکریم خلیلی و حزب وحدت مردم به رهبری حاجی محمدمحقق ایجاد و اکثر اعضای کمیسیون نامبرده با سایر اقوام و شخصیت های متنفذ مخالف و به جز اشخاص مورد نظرخودشان را نمی پذیرند، درکمیسیون برگزاری مراسم نوروز سال ۱۳۹۲ خورشیدی این جانب و شیخ محمدرضا امینی حضور یافتیم و با پیشنهاد نام آقای سیدحسین انوری رئیس شورای رهبری حزب حرکت اسلامی در کنار نام آقایان؛ خلیلی و محقق در لیست سخنرانان افزوده شد و فیصله بعمل آمد که نماینده حرکت اسلامی در کمیسیون سالهای بعدی نیز حضور یابند.

اما در کمیسیون مراسم سال ۱۳۹۴ خورشیدی که بتاریخ ۲۵ حوت ۱۳۹۳ خورشیدی در زیارت سخی برگزار گردیده بود این نشست با شرکت نمایندگانی از وزارت داخله، ریاست امنیت ملی، ریاست شهرداری کابل و دیگر نهادها برای برگزاری هرچه بهتر این مراسم از نظر امنیتی تبادل نظر و در پایان جلسه موضوع سخنرانان مطرح گردید که از سوی نمایندگان دو شاخه حزب وحدت گفته شد که طبق لیست سال ۱۳۹۰ خورشیدی فقط خلیلی و محقق بعنوان سخنران کفایت می کند، با استدالال این جانب و حمایت بیت مرحوم آیت الله حجت مبنی براینکه؛ اگر اعضای کمیسیون حزبی عمل کند باید به همه احترام گذاشت و از دیگر احزاب نیز دعوت بعمل آید و مبادا این کمیسیون را به دو حزب محدود کرد و در غیر آن اجازه دهید که بیت آیت الله حجت برنامه های نوروز را بدون جنجال و به دور از دغدغه های سیاسی و قومی برگزار نمایند، پیشنهاد در نهایت منجر به درگیری فیزیکی و اهانت به مقدسات دینی و مرحوم حضرت آیت الله حجت رحمه الله انجامید و جلسه کمیسیون بی نتیجه پایان یافت.

پس از جدال سیاسی و تهدیدات هواداران احزاب سه گانه علیه همدیگر، شورای های علمای شیعه، اخوت اسلامی و ائمه مساجد و تکایای شهرکابل تلاش نمودند تا در این قضیه دخالت نموده و مصالحه نمایند، تا اینکه بتاریخ ۲۷ حوت ۱۳۹۲ خورشیدی بکوشش حجت الاسلام والمسلمین سیدرحمت الله مرتضوی نمایندگان احزاب در دفتر نمایندگی مجمع اهل بیت علیهم السلام واقع تپه سلام گردهم آمدند، علاوه بر اعضای سابق کمیسیون، سیدجعفرعادلی حسینی و شیخ محمدرضا امینی از حرکت اسلامی مربوط آقای انوری، سناتور سعیدی از حزب انسجام و جنرال ظفر توری از حرکت اسلامی مربوط آقای جاوید حضور یافتند و در این جلسه پس از مباحث طولانی چند مورد به تصویب و امضاء رسید که یکی از آن موارد افزودن اسامی سترجنرال سیدحسین انوری، حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی جاوید و داکتر صادق مدبر برلیست سخنرانان بود.

مراسم نوروز در زمان حضرت آیت الله العظمی حجت و پس از آن، در دوران حجت الاسلام مرحوم سید حسین آقا حجت مراسم نوروز بدون جنجال و حرف و سخن انجام و احدی غیر از بیت حضرت آیت الله العظمی حجت که متولی عرفی و شرعی زیارت سخی هستند دخالت نداشتند و کسی از مقام حکومتی و سیاسی شان استفاده سوء نمی نمودند و با بادی گارد و افراد مسلح زور نمایی نمی نمودند، اما امروز تا آن روز زمین تا آسمان برنامه ها و تصامیم فرق کرده، هرکس با استفاده از مقام و شهرت شان استفاده نموده و دخالت می کنند و مراسم نوروز را مانند برخی تجلیل های سیاسی که در جنگ و جنجال عادت نموده اند، مراسم ملی و عنعناتی را نیز صرفا سیاسی نموده اند، چنانچه در مراسم امسال، با پا در میانی مربوطین وزارت امور داخله آقایان؛ حسینی شیخ علی و سید عبدالاحمدشاه مصطفوی، برادر شهید ابراهیم شاه حسینی(نمایندگان حزب حرکت اسلامی در کمیسیون برگزاری مراسم نوروز امسال) را به گذشت و حوصله مندی دعوت و اگر نیرهای امنیتی وپولیس دخالت ننموده بود، برخورد غیر منطقی برخی ها، کمیسیون امسال را نیز همانند سال ۱۳۹۲ خورشیدی به خشونت می کشانید.

در نشست امسال که تحت عنوان کمیسیون برگزاری مراسم نوروز، صورت جلسه از قبل پیش نویس و غیر واقع بینانه تحریر یافته بود؛ در لیست سخنرانان آقایان خلیلی، محقق و مدبر با پیشوند استاد و دکتور و از آقای انوری عقده مندانه صرف با ذکر نامش اکتفا نمودند، اگر منصفانه قضاوت نماییم از نظر تحصیل، مبارزه، سمت و خدمت میان آنان و آقای انوری قابل مقایسه نیست، آقایان خلیلی و محقق در کدام حوزه و یا دانشگاه استاد بوده که عده ای مفت این عنوان استادی را به آنان بخشیده اند، یکی از دوستان اهل قلم تعریف می کرد، وقتی مرحوم مقصودی در شهر قم سخنرانی اش را آغاز نمود، اظهار داشت؛ برای شادی روح آیت الله مزاری رهبر هزاره‌های جهان صلوات، او می گفت وقتی که به اطرافم نگاه کردم، اغلب علمای حاضر در آن محفل، سرها را پایین انداخته، دهان‌ها را با گوشه‌ی عبا محکم گرفته بودند تا از انفجار خنده‌های شان جلوگیری نمایند.

حال در مقایسه با پیشینه ای فعالعیت و خدمات اساتید نامبرده و آقای انوری چند نکته قابل تأمل است:

  1. آیا اساتید نامبرده سند فراغت از صنف اول را دارد و این سمت استادی را از کجا گرفته اند؟

آقای خلیلی در مصاحبه اش با مجله ی «پیام مستضعفین» شماره ۵۹-۶۰، ۱۳۶۵منتشر قم» می گوید: «من سال ۱۳۲۹ در قول خویش متولد شدم، از ده سالگى تا هجده سالگى به کارهاى رایج منطقه، از قبیل چوپانى گاو و گوسفند و کارهاى زراعتى اشتغال داشتم…» بعد از آنکه وی از منطقه ی قول خویش به کابل می آید در کنار درسهای طلبگی تا قبل از آغاز جهاد به کارهای شاقه و آزاد همانند: دست فروشی و کهنه فروشی اشتغال داشت.

آیا آقای محقق تحصیلات مدارس دولتی داشته و یا خیر؟

ممکن گفته شود که او طلبه دینی بوده، اما وی هیچ یکی از مراکز حوزوی (نجف، قم، مشهد، کابل و …) را ندیده، تنها در مدرسۀ محلی چارکنت چند صباحی درس خوانده و به گفتۀ خودش از بیست سالگی وارد جنگ و جهاد شده و اما سید حسین انوری قبل از جهاد، فوق دپلم و به اصطلاح «چهارده پاس» در رشته‌ی زراعت بود.

  1. از لحاظ مبارزه و سابقه جهادی؛ آقای انوری جبهاتی را علیه متجاوزین روسی و حکومت کمونیستی در ولایات کابل، میدان وردک، لوگر، جاجی و …. رهبری و اما آقای خلیلی در دفتر سازمان نصر مقیم ایران و آقای محقق در شمال کشور حضور داشتند.
  2. از نظر عنوان سیاسی همانگونه که محقق رهبر یک شاخه از حزب وحدت و معاون دوم ریاست اجرایی و خلیلی رهبر شاخه دیگری از حزب وحدت و معاون شورای عالی صلح، آقای انوری نیز رهبر یک شاخه حرکت اسلامی و مشاور ارشد نظامی و امنیتی ریاست جمهوری است.
  3. انوری تنها فردِ شیعه است که رتبه‌ی سترجنرالی را به پاس چهارده سال جهاد از سوی مقبول ترین دولت مجاهدین یعنی حکومت موقت مجددی و شورای قیادی آن دریافت نموده و آیا آنانیکه که مدعی سابقه ای جهای هستند، حد اقل رتبه‌ی «خرد ضابطی» را به پاس جهاد و پیکارِ ضد روسی دریافت داشته‌اند؟
    ۵٫ انوری سابقه و تجربه‌ی دو دوره وزارت در دو نظام متفاوت (دولت اسلامی مجاهدین و جمهوری اسلامی) را در کارنامه‌ی خود دارد؛ در حالی که خلیلی هیچگونه پیشینه و تجربه‌ی اداری و بروکراتیک (حتی در سطح ولسوال) را هم در سوابق و کارنامه‌ی خود ندارد. استاد محقق برای مدت کوتاهی وزیر پلان بود؛ ولی از آنجا که دنیای ظریف سیاست و اداره را با پهلوانی و قوماندانی خلط کرده بود، رئیس دولت (کرزی) وی را از کابینه بیرون نمود. آقای انوری علاوه بر دو دوره وزارت، دو دوره مدیریت در سطح «ولایت» را نیز درکارنامه دارد؛ والیِ ولایت کابل و سپس والیِ ولایت هرات با کارنامه های مفید و موثر.

با توجه به توضیحات که داده شد مبادا برخی مدعیان وحدت ملی تبعیض و تعصبات را سرلوحه برنامه های خویش قرار دهند و به هر بهانه ای بخواهند وحدت و همبستگی را میان اقوام در جامعه تشیع بنام، هزاره، سادات، بیات و قزلباش دامن زنند، هرچند Top of Form

Bottom of Form

جدا سازیى سید و هزاره را که مثابه ى خیانت ملى افراد هزار چهره که گاهى آخند و منبرى و گاهى مارکسیست و چپى که لائیک های جامعه هزاره آن را در انحصار خود گرفته اند و از حق خواهى مذهبى به سوى حق طلبى براى صرف قومی سوق می دهند و اگر عده ای از سادات تلاش نمایند که با دامن زدن اختلافات قومی خودشان را از جامعه ى هزاره جدا نمایند، دچار آفت هاى کشنده خواهند شد و همچنین اگر هزاره تمام هم مذهبى هاى خود را از دست داده تنها با عنوان هزاره گى زندگى کنند، از جامعه تجرید، طرد، وفاقد توان در احیاى حقوق خود خواهد گردید.

امید وارم سالهای آینده مردم کابل، نهادی فرهنگی و علمی، شخصیت های علمی، مخصوصا بیت مرحوم آیت الله العظمی حجت این معضله اجتماعی را به صورت اساسی حل و فصل و در غیر آن عواقب خطرناکی را در جامعه شیعی در پی خواهد داشت.

در اخیر با مرور کوتاه بر ترجمه دعای تحویل سال در متون دینی این سطور را به پایان می رسانم.

در نخستین دعای هنگام تحویل سال، از خداوند دگرگونی حال و نیکو شدن طلب میشود: « یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالناالی احسن الحال» یعنی ای برگرداننده دلها و دیده ها، ای تدبیر کننده شب و روز، حال مارا به نیکوترین حال برگردان!

به امید آن روزی یک جامعه دینی، باسواد، روشن، متمدین و مدنی داشته باشیم.

 

مطالب مشابه