میر آقا حقجو، یکی از رهبران نهضت اسلامی در افغانستان، پژوهشگر و نظریه پرداز، سیاستمدار و اهل تاریخ، مرد اندیشه و تدبیر، شخصیت مخلص تقریبی و دیپلمات موفق کشور، امروز در بغداد عراق به اثر مریضی که عاید حالش گردیده بود به دیار ابدی پیوست. (روحش شاد و یادش گرامی باد!)
این جانب مصیبت وارده را به همسر گرامی و فرزندان عزیز و سایر بازماندگان و بستگان آن مرحوم، مخصوصا به شخصیت فرهیخته حجت الاسلام والمسلمین حاج آقای فاضل حسینی تسلیت گفته، از پیشگاه قادر لایزال برای آن مجاهد بزرگوار علو درجات و برای بازماندگان، بستگان و دوستانش صبر جمیل و اجر جزیل آرزومندم.
مرحوم استاد حقجو از دوستان نزدیک و صمیمی این جانب بود، اخیرا در تکمیل مستندات قیام های چهارگانه کابل علیه کمونیست ها، مخصوصا قیام چنداول از مشوره و اطلاعات وی استفاده بردم، نگارنده با استفاده از فرصت به دست آمده، مصاحبه های ویژه با محقق و پژوهشگر پرتلاش مرحوم جناب استاد میرآقا حقجو در رابطه با حیات سیاسی، فرهنگی، تقریبی و اجتماعی وی نیز داشته ام که خلاصه ای آن حضور شما خوانندگان محترم پیش کش می گردد.
حاج میرآقا حقجو، اصالتا از سادات محترم حصه اول بهسود ولایت میدان(خاک سنگی) پدرش مرحوم حاج سید آقاحسن مشهور به سید پلو از بهسود به چنداول کوچید، مرحوم آقای حقجو در سال ۱۳۳۰ خورشیدی در محلۀ چنداول کابل دیده به جهان گشود ، برعلاوه از دروس دینی در رشته های جیالوجی و تفحص معادن، علوم سیاسی همچنان روابط بین الملل در دانشگاههای کابل و تهران ادامۀ تحصیل داد، موصوف در سال ۱۳۴۷ خورشیدی همراه با شهید احمد فرید مقداد(رستمی) که از پیشکسوتان مبارزات اسلامی در جنبش روشنفکری افغانستان به شمار می رود، مشعل مبارزات اسلامی را از لیسۀ غازی در کابل بصورت علنی علیه جریانات مختلف کمونیستی که تمامی فضای مکاتب و دانشگاههای افغانستان را از لحاظ فکری در آنزمان اشغال نموده بودند برافرآختند، درهمین سال با جریان پیمان ملی که از سال ۱۳۴۵ خورشیدی به بعد توسط رفقا و هم پیمانان شهید علامه سید اسماعیل بلخی بصورت مخفی تشکیل گردیده بود مانند: شهید میرعلی احمد ضیا، مرحوم سید میر علی گوهر غربندی، استاد سید اسدالله نکته دان، مرحوم سید اسماعیل سروری لولنجی، مرحوم عبدالطیف سرباز، مرحوم میراجان سحیقی، شهید میرحسین رضوانی غزنوی… ارتباط حاصل نمود.
در سال ۱۳۴۸ خورشیدی با «نهضت جوانان مسلمان» که درهمان سال از دانشگاه کابل ظهور نموده و آغازگر مبارزات اسلامی بصورت علنی در سراسر افغانستان شد همراه شهید احمد فرید رستمی، شهید سید اسماعیل پاسخ هاشمی معروف به اسماعیل عینک، استاد سید محمد ثپاند، دکتر حسن علی، مرحوم شاه محمود پسرفرقه مشر محمد حسن خان از قوم محمدزایی، انجینیر اکبر… هماهنگ گردیدند. در سال ۱۳۴۹ علاوه از همکاری با نهضت جوانان مسلمان «پاسداران انقلابی افغانستان» ( پ.ا.ا ) را با جمعی از جوانان تحصیل کردۀ تشیع افغانستان مانند: شهید سید موسی علیپور(غفوری)، استاد سید اسدالله نکته دان، شهید سید عبدالله واحدی(کریمی)، شهید فرید مقداد(رستمی)، دکتور طالب عالم زاده فرزند شهید آیت الله عالم، سیدسلطان پیکار ، استاد محمد کریم( کاظم) خلیلی، شهید سید هادی واصل فرزند شهید آیت الله سید عبدالحمید ناصر، آقای قدسی، شهید انجینیرمحسن، جمعه خان گلستانی، مرحوم محمد قسیم اخگر، دکتور سید عسکر موسوی(علیپور کوچک)، استاد محمد رحیم افضلی، شهید قاضی ضیا، انجنیر حسن علی، استاد قادر فرهمند، جان آقا قاسمی…بصورت نیمه علنی پی ریزی نمودند.
در سال ۱۳۵۲ جهت براندازی نظام داود خان که در آن زمان آلۀ دست کمونیست ها قرار گرفته بود در تشکیلات مخفی به نام «حزب توحید» با شخصیت های مانند: شهید مولانا عطأالله فیضیانی، شهید جنرال میر احمد شاه گردیزی، مرحوم میرعلی گوهر غوربندی، مرحوم میراجان سحیقی، استاد سید اسدالله نکته دان، شهید اخترمحمد سلیمانخیل، شهید سید اسماعیل پاسخ، شهید میرحسین خوشی وال، مرحوم قاضی حنان پغمانی شهید سید امان الله هاشمی از تخار، مرحوم سید آقاحسین هاشمی لولنجی، جان آقا قاسمی … همکاری نمود.
در نیمۀ اول سال ۱۳۵۸ بعد از قیام چنداول و بالا حصار کابل که از فعالین این قیام ها بشمار می رفت، جهت استمرار مبارزات اسلامی به جمهوری اسلامی ایران مهاجرت نمود و باجمعی از همفکرانش مانند: سید اسدالله نکته دان، محمد رحیم افضلی، دکتر علی واحدی (بشیر)، جان آقا قاسمی هاشمی لولنجی، احمدعلی افشاگر، داکتر موسی احمدی(نبی) داکتر جعفر نهضتی(فهیم) استاد اجرالدین اقبال، استاد شیر خان راشد صدیقی، استاد شریف، سید قلندرحسینی، شهید سید عبدالعزیز ضیا حسینی، سید رضا هاشمی فندهاری، عبدالخالق جاوید قندهاری شهید حسین قلندرزاده… در جهاد فرهنگی و نظامی تحت عنوان «اسلام مکتب توحید(امت)» در مبارزات اسلامی برای آزادی افغانستان از اشغال شوروی ادامه داد، موصوف درمکتب توحید که بصورت شورایی اداره می شد، بین سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۶ مسؤلیت های هماهنگی نیروهای داخل با خارج افغانستان، مسؤل روابط عمومی و بعدأ مسؤولیت دفتر مرکزی را بعهده داشت.
موصوف از سال ۱۳۶۳ به بعد با احزاب جهادی مقیم پیشاور پاکستان، بخصوص باجمعیت اسلامی افغانستان که از سال ۱۳۴۸ به این طرف باشهید برهان الدین ربانی آشنایی دیرینۀ داشتند روابط برقرار نمود و در سال ۱۳۶۷در پیشاور با عدۀ از شخصیت های شیعی افغانستان مانند: جناب قاضی محمد صفا کریمی ، مرحوم حجه الاسلام سید موسی رضوی مالستانی، حسن کریمی… باهمکاری شهید پروفیسور برهان الدین ربانی رهبر متوفی جمعیت اسلامی افغانستان «مجلس اعلای شیعیان افغانستان» که بعدأ بنا بر مصالحی به نام «اداره هماهنگی جمعیت اسلامی افغانستان» نامگذاری گردید، پی ریزی نمودندکه در این اداره موصوف بحیث معاون علمی و جهادی مشغول فعالیت و تنظیم امور جهادی بودند.
در سال ۱۳۶۹ در تهران با جمعی از شخصیتهای فرهنگی و سیاسی مانند: شهید عبدالعلی دانشیار ، استاد سید اسدالله نکته دان، محمد رحیم افضلی، جناب عبدالحی خراسانی… دفتر «تحقیقات انقلاب اسلامی افغانستان » را ایجاد نمودند، در سال ۱۳۷۰ باجمعی از دانشجویان مجاهد مانند حاج دکتور عصمت اللهی، استاد وحید بینش، دکتور حصاری، دکتور قاسم دانش بختیاری، دکتر وحید الله ظهوری، دکتور عبدالکریم حافظ، دکتور عبدالبصیر احمدی، دکتور فضائلی،دکتورمیر حامد حسین میری، دکتور سید اسدالله حیدری، دکتور محمد اکرم عظیمی، دکتر حیدر علامه، آقای حمزه واعظی…دردانشگاه های ایران بخصوص تهران اتحادیۀ اسلامی دانشجویان افغانستان را تأسیس نمودند.
درسال ۱۳۷۸ بنا بر پشنهاد جمعی از شخصیتهای علمی وسیاسی افغانستان به دستور شهید پروفیسور ربانی رئیس جمهور وقت افغانستان در ایجاد شورای انسجام ملی و مطالعات استراتژیک بعنوان نماینده رئیس جمهور و مسؤل امور مالی در شورای مذکورنقش عمده ای ایفانمود، در این شورا شخصیت های مانند: استاد محمد اسماعیل قاسمیار، مرحوم عبدالحی اللهی، جناب حجه الاسلام سید محمدهادی هادی، حجه الاسلام سیدمحمد علی جاوید، جناب آقای محمد سرور دانش، دکتور عصمت اللهی، دکتر سیدعبدالوهاب رحمانی، استاد بدخش، استاد سیدعالم امینی، استاد قاسم دانش بختیاری، مرحوم حجه الاسلام شیخ محمد یوسف واعظی، حجه الاسلام فیاض پروفیسور عزیز احمد پنجشیری، دکتور میرحامد حسین میری، دکتور حسن فضائلی ، دکتور محمد اکرم عظیمی، دکتور عبدالله خاموش هروی …عضویت داشتند.
سوابق کاری در دولت:
از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۵ خورشیدی عضو کافیدرای ورزشی انستیتوت پولیتخنیک کابل و کیپتان تیمهای ورزشی ژیمناستیک و شنا
از سال ۱۳۵۶ خورشیدی تا ۲ سرطان ۱۳۵۸ ( قیام چنداول ) عضو مدیریت عمومی تحقیق و مراقبت لوی سارنوالی در وزارت عدلیه.
اوایل سال ۱۳۷۴ تاسقوط کابل بدست طالبان بحیث رئیس روابط بین المللی و تشریفات ریاست جمهوری ضمنأ استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل.
از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۱ خورشیدی عضو دیپلمات سفارت افغانستان در جمهوری اسلامی ایران.
از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ مشاور در اموراقتصادی و بین المللی در ریاست مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه
ازسال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ عضو دیپلمات سفارت افغانستان در جمهوری قزاقستان
از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ مسؤل امور پارلمانی و مسؤل تدوین امور درسی در انستیتوت دیپلماسی وزارت خارجه
ازسال ۱۳۹۰ تا دلو ۱۳۹۲ مستشار ومتصدر امورقونسلی و سرپرست سفارت افغانستان در عراق
ازسال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ مسؤل دسک آسیای مرکزی ، روسیه ، قفقاز و چین در ریاست مطالعات استراتژیک وزارت خارجه
از قوس سال ۱۳۹۵ تاحالا مستشار سفارت افغانستان در عراق
آثار علمی :
- افغانستان و مداخلات خارجی
- سیری در جریانات سیاسی افغانستان
- تجوید استدلالی قرآن
- مقالات متعدد تحقیقی در مجلات و نشرات مانند: مجله شورای انسجام ملی و مطالعات استراتژیک افغانستان، مجله آریانا، مجله پیام صلح، مکتب توحید، مجله امین، استفلال، مجاهد، مجله مطالعات استراتژیک وزارت خارجه …
نویسنده: سید جعفرعادلی«حسینی»