ما اين قرآن عظيم الشان را «كه رحمت واسع و حكمت جامع است» در شب قدر نازل كرديم و چه ترا به عظمت اين شب قدر آگاه تواند كرد. شب قدر «به مقام و مرتبه» از هزار ماه بهتر و بالاتر است، در اين شب فرشتگان و روح «جبرئيل» به اذن خدا از هر فرمان «دستور الهي و سرنوشت مقدرات خلق را» نازل
مي گردانند، اين شب رحمت و سلامت و تهنيت است تا صبحگاه.
شب قدر
«شب قدر» يا «ليله القدر» مشهورترين نام اين شب است.
مفسران دربارة اينكه چرا اين شب را «شب قدر» گفته اند و «قدر» به چه معناست، سه معنا را انتخاب كرده اند:
1- قدر «شرف و منزلت»
«ابوبكر وراق گويد:« لان من لم يكن ذا قدر اذا احياها صار ذا قدره» ؛ آن شب را، قدر ناميدند، از اين رو كه انسانها با زنده داشتن آن به قدر و منزلت مي رسند. ديگران نيز گفته اند: شب قدر است، زيرا كارهاي خدايي را در آن شب پاداشي بزرگ و گران سنگ است. گروهي ديگر نيز گفته اند: شب قدر است، چون كتابي گرانبها بر پيامبري بلند مرتبه و گرامي، براي امتي بلند پايه با دستان فرشته اي گرانقدر نازل شده است. در قدر و منزلت شب قدر همين بس كه سورة مباركه «قدر» در شان آن نازل شده است.
2- قدر «تنگي وضيق»
يكي از معاني «قدر» ضيق و تنگي است.
اين شب را از آن رو «قدر» گفته اند كه زمين به واسطة كثرت فرود فرشتگان در آن شب، تنگ مي شود. زمين در اين شب، سرشار از فرشتگاني است كه تا سپيده دم، هم صدا با زمينيان به احياي آن شب مي پردازند و به وظايف خويش مي رسند. در اين زمينه قرآن كريم مي فرمايد: «تنزل الملائكه و الروح فيها باذن ربهم من كل امر»
3- قدر «تقدير و اندازه گيري»
بسياري از دانشمندان اين معنا را پذيرفته اند؛ چون در اين شب، همه چيز اندازه گيري مي شود، به آن شب «قدر» گفته مي شود. از جمله مقدرات اين شب، سرنوشت افراد، جامعه، حوادث و پيش آمدها، مانند جنگ، زلزله، پيروزي، شكست، سعادت و شقاوت و … است. در اين شب، سرنوشت افراد و جوامع و هر آنچه با سرنوشت انسان ها ارتباط دارد، بر اساس حكمت و مصلحت رقم مي خورد.
قدر، باران رحمتي است كه در جويبار هر فرد و هر جمع به اندازه او جاري است.
شخصيت افراد به گونه اي شكل گرفته كه بعضي از آنان توان پذيرش جريان رودي وسيع از رحمت و بركت قدر را دارند و برخي ديگر، زمينة كمتري براي جذب رحمت و عنايت دارند؛ هيچ گونه آمادگي ندارند؛ تا آنجا كه زمينه وجودشان چون سنگي سخت و نفوذ ناپذير است.
حقيقت شب قدر از نوع حقايق قرآني است و همانطور كه قرآن شفاء و درمان است، شب قدر نيز اين گونه است : «و ينزل من القرآن ما هو شفاء و رحمه للمومنين و لا يزيد الظالمين الا خسارا»
قرآن غذاي سالم روح انسان هاست. اين غذاي دلپذير براي روان سالم لذت بخش است. اما اگر كسي بيمار باشد، نه تنها از اين سفره رنگين دلپذير و غذاي شفابخش بهره اي نمي برد، بلكه براي او ماية آزردگي است. از اين رو، در قسمت دوم ، آيه كريمه ميفرمايد: « و همين قرآن براي ستمكاران ماية تباهي و زيان است.» گفتيم كه درشب قدر سرنوشت انسان ها براساس حكمت و مصلحت رقم مي خورد.
به اميد آنكه بتوانيم از كلام نور بخش در اين ماه، مخصوصاً شب هاي قدر استفاده نموده و دستورات خداوند متعال را سرمشق و سرلوحه زند گاني خودمان قرار دهيم.
نويسنده:
سيد جعفرعادلي«حسيني»
منبع:
پامیر نشریه شهر کابل – شماره 206 سه شنبه 25 میزان 1385
