مصلحت اندیشی،از دست دادن زمان و سرمایه های معنوی و مادی

نقدی برهمایش جایگاه علماء در تحکیم وحدت اسلامی درشهرمزارشریف ولایت بلخ!

یاد آوری!

 نگارنده قبلا مطلبی را تحت عنوان «اعلام موضع مشترک علمای جهان اسلام؛ حلقه مفقوده» در نقد و بررسی گنگره جهانی، جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام که در قم برگزار گردیده بود منتشر و پس از آن عده ای که ادعای دانش و حتی رهبری در جامعه افغانستان و ایران را دارند، با واکنش های تُند و تا بدانجا پیش رفتند که حوزه پژوهش، نقد و بررسی را با میدان کُشتی  اشتباه گرفتند و بجای نوشتن پاسخ منطقی با کمال تاسف به اهانت و تهدید پرداختند.

در حالیکه نقد شناخت محاسن و معایب که سره را از ناسره باز شناسد و به معنی رای زدن و داوری کردن است.

با این تذکر می خواهم به اختصار به نقد یکی از همایش های که نگارنده چندی قبل بعنوان میهمان و یکی از شرکت کنندگان «همایش جایگاه علماء در تحکیم وحدت اسلامی» در شهر مزار شریف شرکت نموده بودم.

هرچند در نظر داشتم در همان روزهای نخست به نقد همایش مورد نظر بپردازم،  اما به دلائلی صبر نمودم و پس از نقد دو محقق فرهیخته و اهل قلم مقیم مزار شریف حجت الاسلام والمسلمین  سید محمد اسلامی و استاد سید اسحاق شجاعی نکاتی را در مورد «همایش جایگاه علماء در تحکیم وحدت اسلامی» که درشهرمزارشریف ولایت بلخ برگزار گردیده بود داشته باشم.

روز جمعه 24 دلو 1393 خورشیدی، همایش یک روزه تحت عنوان بالا، از سوی «مؤسسۀ فرهنگی خدماتی ثقلین»، «بنیاد فرهنگی، تبلیغی پیامبر اعظم»، «شورای علمای افغانستان»، مؤسسۀ فرهنگی و انتشاراتی صبح امید» و «بنیاد فرهنگی، اجتماعی راه امین»، در هوتل آریانا شهر مزار شریف با حضور علماء مسئولین دولتی، نمایندگان شورای ملی، شخصیت های سیاسی، فرهنگیان و اقشار مختلف برگزار شده بود، حدود صد نفر از اهل علم و شخصیت سیاسی و متنفذین قومی از ولایات مختلف کشور در این همایش حضور داشتند، در این سمینار علمای دین، مسئولین حکومتی و دانشگاهیان شرکت و سخنرانی نمودند.

در این همایش دعوت شده بودند. تعداد زیادی از عالمان و مسوولان سیاسی و دانشگاهی سخنرانی کردند. در بروشوری که به شرکت کنندگان دادند.

همایش با مجری گری عبدالرئوف توانا همراه و با اولین سخنران همایش، آیت ا لله میرهادی سجادی و پیام آیت الله محسنی آغاز، محمد ظاهر وحدت معاون ولایت بلخ، حاجی محمد محقق معاون دوم داکترعبدالله، عبدالباری راشد، رئیس اسبق اکادمی علوم، عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین، مولوی سبحان الله رئيس نمایندگی  شورای اخوت اسلامی در ولایت بغلان، حجت الاسلام محمد حسین جعفری رئیس کمیسیون مالی شورای اخوت اسلامی، پروفیسور صدیق افغان، حجت الاسلام سید محمدهادی«هادی» از جمله سخنرانان این همایش بودند که از 9 صبح تا عصر ادامه یافت.

ایجاب می کرد که این همایش بعنوانِ یک نشست دینی و علمی و براساس همان اهداف و محورهایی که در بروشورتذکر داده شد بود، بدور از ملاحظات سیاسی و مصلحت اندیشی، باید شخصیّت های برجسته دینی و علمی دعوت می شدند و با همین امکانات گذاف(نزدیک یکصد هزار دالر) می توانستند نشست علمی و پژوهشی را طی چند روز برگزار و برای سخنرانان فرصت بیشتر داده می شد تا با تحلیل و تجزیه  در موضوع مورد نظر بهره برداری درست از زمان و امکانات صورت می گرفت و آنچه که مانع استفاده درست از این فرصت برای تمویل کنندگان گردیده بود عبارتند از:

1. ترس، محافظه‌کار و مصلحت اندیشی در موضوع خاص همانند برگزاری همایش علمی، به گفته دکتر علی شریعتی: هیچ جیز غیر از خود حقیقت، مصلحت نیست.

از مدتی بدینسو در جامعه افغانستان رسم شده که مصلحت را روپوش دروغین زیبایی قرار داده و حقیقت را در درونش مدفون کنند و اکثرا مصلحت مونتاژ دین و دنیا شده و در جامعه امروزی ما عده ای واقعیت و حقیقت را قربانی همین شعار مصلحت ها نموده اند که یکی از نمونه هایش را در برگزاری«همایش جایگاه علماء در تحکیم وحدت اسلامی» شاهد بودیم.

نگارنده که از سوی مسولین محترم «مؤسسه فرهنگی خدماتی ثقلین» دو روز قبل از برگزاری همایش به مزار شریف دعوت شده بودم و به گفته آن عزیزان تا در موضوع مورد نظر همکار و مشوره دهنده باشم، در اولین روز ورود مان به مزار شریف مشوره ها آغاز و تاساعت یک شب با در نظر گرفتن مصالح مصوبات امضا و اعضای کمیسیون متعهد شدند تا بدان عمل نمایند، فردای آن روز، یعنی 24 ساعت قبل از برگزاری همایش طی ملاقات برخی افراد با مسئولین برگزاری همایش، همه فیصله های کمیسیون نادیده گرفته شد، مجددا مجری، سخنرانان و مدعوین بر اساس مصلحت اندیشی ها انتخاب گردید، حتی در روز برگزاری همایش به فیصله ها عمل نگردیده و این روش در روز موعود نیز تکرار گردیده و بعضی سخنرانان بدون هماهنگی قبلی با ذوق و سیلقه ای شخصی گردانندگان در جایگاه فرا خوانده شدند و سخنرانان نیز بدون آمادگی قبلی لب به اعتراض جهت عدم هماهنگی می گشودند.

واقعیت این است که برگزاری این گونه همایش‌ها با محافظه‌کاری و مصلحت اندیشی های مذهبی، قومی وسیاسی  و نادیده گرفتن لیاقت و شایستگی ها هیچ سودی به جامعه ندارد.

2. آنگونه که در بروشور از اهداف و مقاصد همایش تذکر داده شده بود هیچ گونه  همخوانی با محتوای سخنرانان  نداشت وبیشتر برنامه های این همایش اهداف تبلیغاتی داشت تا به راه حل و باز خوانی هویّت نقش علما در تحکم وحدت.

در چنین همایش ها لزوم ندارند که براساس مصلحت اندیشی ها، سیاست مداران در هر موضوع علمی و پژوهشی سخنرانی کنند و نخود هر آشی باشند، زیرا نداشتن فهم پژوهشی و تاریخی، اعتنا نکردن به پروژه های بزرگ  علمی و باعث کلیشه ای شدن و  نتایج مثبت به دست نخواهد آمد.

3. مسایل علمی و پژوهشی در چنین همایش‌های خاص با عدم حضور عالمان دین باعث از دست دادن زمان و فرصت ها می گردد، چنانچه در همین همایش سخنرانی های تکراری و بدون مطالعه و آمادگی قبلی برای شرکت کنندگان خسته کننده و در نهایت علاقمندان به موضوع بحث ذوق زده می گردند.

4. برای خود نمایی و یا استفاده ابزاری از بیت المال، صرف هزینه های هنفگت مالی که شاید نزدیک یکصد هزار دالر شده باشد و تنها از کابل و ولایات همجوار حدود هفتاد نفر شرکت کننده که تکت هوایی آنها نزدیک هشتصد هزار افغانی گردیده بود که اینگونه مصارف کلان با کمال تاسف جز برای خودنمایی و یا ابزاری برای چپاول و حیف و میل کردن بیت المال و سرمایه ملی چیزی دیگری نخواهد بود.

سید جعفرعادلی«حسینی»