اثر نگارنده، روایتی مستند و تحلیلی از پنج دهه تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان است که از جمهوریت محمد داود خان آغاز شده و تا سقوط حکومت محمد اشرف غنی ادامه می‌یابد.
ساختار
این کتاب در شش فصل تدوین شده و شامل ۱۲۶۴ صفحه متن و ۶۴ صفحه ضمائم است. چاپ نخست آن در پاییز ۱۳۹۹ توسط وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان منتشر شد و به دلیل استقبال گسترده، به‌سرعت نایاب گردید.
موضوعات محوری
کودتای ۷ ثور ۱۳۵۷ و پیامدهای آن
جنگ‌های داخلی و فروپاشی حکومت‌های جهادی در دهه‌های شصت و هفتاد
فجایع خونین کابل و جنگ‌های خانمان‌سوز در ولایات مختلف، به‌ویژه در هزاره‌جات
نقش احزاب چپی و راستی و مداخلات استخبارات منطقه‌ای
پیمان امنیتی با آمریکا و بازی‌های پشت پرده قدرت‌های خارجی
نقش قومیت و سوءاستفاده سیاسی از اقوام، به‌ویژه «هزاره» در دهه هفتاد
ترور شخصیت‌های برجسته و تأثیر مداخلات خارجی
جایگاه و واکنش‌ها
این اثر با استقبال پژوهشگران و اهل مطالعه روبه‌رو شد و نقد و بررسی‌های متعددی در پی داشت. وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان با تقدیر از نویسنده و میزبانی مراسم رونمایی، وعده انتشار چاپ دوم را داد.
با وجود این، برخی جریان‌های سیاسی و جنایت‌کاران جنگی علیه نویسنده موضع گرفتند و شکایاتی را به کمیسیون بررسی شکایات رسانه‌ای کشاندند. در نهایت، نویسنده به‌عنوان یک منبع معتبر تاریخ شفاهی شناخته شد و از مخالفان خواسته شد نقدها و اسناد خود را برای اصلاح چاپ‌های بعدی ارائه کنند.
پیام و هدف
بازخوانی تاریخ معاصر افغانستان و آشکار ساختن حقایق پنهان
افشای فجایع جنگی و اختلافات قدرت‌طلبانه رهبران سیاسی
آگاهی‌بخشی به نسل آینده برای جلوگیری از تکرار فجایع
نقد رهبران گذشته و عبور از شخصیت‌پرستی
پیشنهادات و راهکارها
مستندسازی رویدادهای دهه‌های ۶۰ و ۷۰ برای عبرت‌آموزی نسل جوان
بررسی و پیگیری سوءاستفاده از اطفال در احزاب، وجود زندان‌های مخوف شخصی و نقض حقوق انسانی؛ معرفی عاملان به‌عنوان مجرمان جنگی و دادخواهی علیه آنان
مقابله با جعل اسناد و پدیده ترور شخصیت
به محاکمه کشاندن عاملان جنگ و جنایت‌های سازمان‌یافته
ارائه حمایت‌های روانی و اجتماعی به قربانیان فجایع
موضع نویسنده
نویسنده تأکید دارد که نام کتاب «ثابت قدم» بازتاب استواری او در بیان حقایق است و حتی در برابر فشارها و تهدیدها نیز از مواضع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد. نگارنده بارها وعده داده است که در آینده، این اثر با اصلاحات، اضافات و در اولویت به زبان‌های مختلف منتشر شود.
📌 به‌طور خلاصه، «ثابت قدم» اثری تحلیلی، افشاگرانه و بحث‌برانگیز است که نیم قرن تاریخ پرتنش افغانستان را بازگو کرده و جایگاهی ویژه در تاریخ‌نگاری معاصر کشور یافته است.
با احترام
سید جعفر عادلی حسینی / شمال شرق آلمان
13 سنبله 1404 خورشیدی / 4 آگست 2025 میلادی