هفته‌ی گذشته، شام ۲۵ شوال ۱۴۳۹ هجری قمری(۱۸ سرطان ۱۳۹۷ خورشیدی)، سالروز شهادت امام جعفرصادق(علیه السلام) و همزمان پنجمین سالیاد ارتحال حجت الاسلام کربلایی سید محمد انور عارف از سوی فرهیخته گرامی، دایی زاده ام حجت الاسلام سید علی هاشمی به همین دو مناسبت محفلی با حضور شخصیت های علمی و فرهنگی با سخنرانی حضرت آیت الله حاج سید مصطفی امینی در قم برگزار گردید.
در این محفل آیت الله امینی پیرامون مقام معنوی و علمی امام صادق(علیه السلام) سخنرانی و بحث جالب و جذابی را ارائه نمودند و در ادامه از پنجمین سالیاد درگذشت مرحوم حجت الاسلام سید محمد انور عارف یاد آوری و به بخش از خدمات دینی و اجتماعی آن مرحوم و پدر بزرگوارش حجت الاسلام کربلایی مرحوم سید محمد سرور اشاراتی داشتند.
هرچند نگارنده در کتاب «از تبار شاه علی‌مردان» خدمات و جنبه‌های اخلاقی این خاندان را شرح داده ام، اما در این نبشته جهت تکمیل فرمایشات جناب آقای امینی به مناسبت پنجمین سالیاد ارتحال خلداشیان جنت مکان، مرحوم سید محمد انور عارف نکاتی را اشاره می‌کنم:
هرچند در زمان مرحوم سید محمد سرور کربلایی و دوران فعالیت های فرزندش، من کوچک بودم ولی احساس دوستان، ارادتمندان و مریدان او و پدران مرحوم شان که سینه به سینه نقل شده زیاد شنیده‌ام و در نهایت به گفته‌ی بزرگان، مردم منطقه‌ی مرکز بهسود اعتقاد زیادی به این شخصیت و این خاندان داشتند و داستانهای زیادی را از این خانوده، مخصوصا جناب آقای عارف کربلایی و پدربزگوار شان نقل می‌نمایند.
شناخت و آشنائی که من از دهه‌ی شصت بدینسو از نزدیک با روحیات و اخلاق و رفتار این شخصیت بزرگوار دارم، به راستی که ایشان بعنوان شخصیت متنفذ اجتماعی و متعهد به باورهای دینی در میان دوستان، بستگان و آشنایان از موقعیت خوبی اجتماعی و خوشنامی برخور داربود و آن مرحوم همانند پدر بزرگوارش حجت الاسلام مرحوم سیدمحمدسرورکربلایی، ِمهربان، سخى و مهمان نواز و سالهای مدید عمرشریف شان را در راه تبلیغ فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) به عنوان تکیه دار منطقه گذرانیدند.
مرحوم آقای عارف در عرصه های اجتماعی، آداب مردم داری، برخورد با اهل علم و اقشار مختلف جامعه و در برابر دوستان و مریدانش بیش از همه آداب و اخلاق اجتماعی را مراقب بود و آن را به خوبی رعایت می نمود ودر حقیقت ا و به تواضع و فروتنی مشهور بود و لذا زیست نامه‌ی وی را بصورت خلاصه اینگونه حضور دوستان و علاقمندانش یاد آوری می‌نمایم:
محل زیست و خاندان
حجت الاسلام والمسلمین کربلایی سید محمدانورعارف، فرزند حجت الاسلام والمسلمین کربلایی مرحوم سیدمحمدسرور سال ۱۳۱۷ خورشیدی در سبزدرخت کجاب متولد شد.
سیّد محمد انور عارف همانند پدر بزرگوارش، عالم اجتماعی، مهمان نواز، سخى و حامی محرومین جامعه خویش بود؛ پدر بزرگوار کربلایی عارف، حجت الاسلام کربلایی مرحوم سیّد محمد سرور و جدبزرگوارش حجت الاسلام سیّد حاجى حسین کربلایى از بزرگان سادات سبز درخت کجاب و هرکدام در زمان خود مصدر خدمات فراوان دینی، فرهنگی واجتماعی گردیدند.
بزرگان نام برده از تبار شاه‌علی‌مردان و افتخار جامعه تشیع کجاب بهسود که با ایجاد و تقویت مراکز دینی در سده‌ی اخیر کشور این خاندان علاوه بر عمل نمودن به وظایف ترویج و تبلیغ معارف اسلامی، خصوصا بیان احکام شرعیه و امربه معروف و نهى از منکر؛ آنها انسان‌های متواضع، شجاع، مهمان نواز و سخى بودند، معروف است که هر اندازه مهمانان این خاندان بیشت مى‌گردیدخوش حال ترمى‌شدند و آن چه از دست مبارک شان ساخته بودند و در اختیار داشتند از کمک به فقراء، مستمندان و محرومین منطقه مخصوصا بستگان نسبی دریغ نمىکردند. زهد، تقوا، سخاوت، ایثار، حمایت از محرومین در زندگى بى پیرایهى خاندان سیدکَلو برهمگان روشن و در میان مردم بهسود مطرح بوده و هست که آنها از موقعیت اجتماعى والا برخور دار بودند و مشهور است که مردم نیز براى گره گشایى کارهای شان از قدیم الایام نسل اندر نسل به این خاندان مراجعه مىنمودند.
یکى از اوصاف بارز آنها هم دردى و رسیدگى به صلهى ارحامش بودند، چنانچه بزرگان کجاب داستان‌هایی را نقل می‌کنند و از جمله؛ جد بزرگوار کربلایی عارف، آن چنان به این مسئله توجه داشت و در میان اهالی کجاب سفلی مشهور می‌باشد که حجت الاسلام حاجى حسین کربلایى، خواهر زاده هایش که از شخصیتهاى مشهور کجاب سفلى هستند همانند: آیت الله مرحوم حاج سیّد عوض على آخوند و حجت الاسلام سیّد معصوم على که اولى سه سال داشت و دومى شش ماه، آنان از نعمت پدر و مادر محروم گشته بودند، مرحوم حاجی حسین کربلایی خواهر زادگان شان را بزرگ و به درسیتی تربیت نمودند.
تحصیلات
حجت الاسلام کربلایی عارف در حدود ۵ سالگی به مکتب خانه‌ی منطقه رفت و به فراگیری قرآن و دیگر کتب ادبی، مذهبی و دینی می‌پردازد.
حجت الاسلام مرحوم کربلایی عارف دروس مقدماتی را نزد پدربزرگوار و عمه زاده‌ی پدرش آیت الله حاج سید علی آخوند بهسودی و پسرعمویش حجت الاسلام والمسلمین حاج سیداسماعیل آخوند و آیت الله شیخ خانعلی خواتی و دیگر علمای منطقه در کجاب سفلی طی می‌کند و مرحوم کربلایی عارف در یکی از ملاقات‌ها چگونگی ادامه تحصیلات خویش را با نگارنده چنین بیان نمودند: در آوان جوانی با مشوره پدرم جهت ادامه تحصیل راهی کابل شدم و از محضرت آیات عظام؛ شهید سید محمد سرور واعظ، شهید شیخ محمدامین افشار و دیگران تلمذ نمودم.
مرحوم کربلایی عارف در نیمه‌ی دهه‌ی هفتاد با مهاجرت در جمهوری اسلامی ایران و چند سال اقامت در تهران به حوزه علمیه قم جهت ادامه تحصیل ساکن گردید و در مدت اقامت در قم از محضر آیات عظام و اساتید آن حوزه همانند؛ سید محمدشیرازی، مکارم شیرازی، شیخ موسی فقیهی و یثربی کسب فیض نمود.
حضور در جهاد
با کودتای کمونیست‌ها در ۷ ثور ۱۳۵۷ خورشیدی و بقدر رسیدن کمونیست‌ها، دستگیری و شهادت جمع کثیری از عالمان دینی و مردم متدین کشور، برای دفاع از ارزشهای دینی، قیام و خیزش‌ها در ولایات مختلف و از جمله در مناطق مرکزی به فتوای مرحوم آیت الله بهشتی از بنیانگذاران و پیشتازان جهاد و موسس شورای انقلابی اتفاق اسلامی مرکز بهسود آزاد و درچنین شرایطی حجت الاسلام کربلایی عارف یکی از بزرگان و شخصیت های مطرح منطقه ندای جهاد علیه کفر را سر داد و پرچم جهاد را برفراشت و در قیام و خیزش مردمی در مرکز بهسود و خطوط مقدم جبهه از کوتل اونی تا به دره میدان و سنگلاخ حضور داشت.
مرحوم کربلایی عارف با تشکل و ایجاد احزاب جهادی، عضو شورای عالی جهاد حزب حرکت اسلامی بود، منزل شخصی اش در کجاب پناهگاه و اقامتگاه خانواده‌های مسئولین حزب و تکیه خانه سبزدرخت کجاب یکی از مراکز دینی و تبلیغی آن منطقه که در زمین شخصی اش ساخته شده، مرکز تجمع و قرارگاه نظامیان حرکت اسلامی قرار داشت، از حزب استفاده ابزرای ننمود، به دلیل حمایت بی قید و شرط او از مسئولین حزب نامبرده بر مخالفین منطقه‌ای وی افزوده شد و در این راستا، او، دوستان و بستگانش مشکلات و رنج‌های فراوان را متحمل شدند.
حجت ا لاسلام آقای عارف سالهای بعد مورد بی مِهری برخی افراد احزاب و سازمانهای رقیب و مسئولین حرکت اسلامی قرار گرفت و در دهه‌ی شصت که جنگهای داخلی بین گروههای متخاصم مناطق مرکزی شدت گرفت، با حفظ عضویتش در حرکت اسلامی، بعنوان عضو هیئت صلح همراه مرحوم پدرم(شوهر خواهرش)، مرحوم سیدآقاحسن حسینی که در راس این هیئت صلح و تبادله اسرای طرفین و جهت آرامش جنگهاى خانمانسوز داخلى بین گروههای متخاصم و در گیر و نیز آزادى گروگان های دو طرف در بهسود و غزنى تلاش های جدی و موثری را نمودند و آنان با تلاش مستمر شبانه روزى توانستند مسئله صلح و تبادله اسرا را موفقانه انجام دهند و با آن هم عضویت وی در شورای عالی جهاد حزب حرکت اسلامی باعث شد که مرحوم آقای عارف مورد اذیت و آزار و تهدید مخالفین حزبی اش قرار گیرد و ناگزیر از منطقه هجرت نمایند، تا اینکه این عالم مجاهد در نیمه‌ی دهه‌ی هفتاد اجبارا به کشور جمهوری اسلامی ایران هجرت نمایند.
عروج و ارتحال
حجت الاسلام کربلایی سید محمد انورعارفی سالهای مدید عمرشریفش را در راه خدمت به جامعه سپری و پس از تجاوز شوروی سابق به افغانستان در جهاد ملت مسلمان این کشور، حضور داشت و تا اینکه، بتاریخ ۸ سنبله ۱۳۹۲ خورشیدی درجمهوری اسلامی ایران داعی حق را لبیک گفته و در گلزار شهدای شهر قم، جوار شهدای دفاع مقدس به خاک سپرده شد.
با درگذشت آن مرحوم، در نقاط مختلف افغانستان و ایران مجالس ترحیم و یاد بود برپا، با ارسال پیام از سوی شخصیت های علمی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به فرزندان و بستگان آن مرحوم از خدمت دینی و اجتماعی‌اش یاد آوری نمودند.
روحش شاد و یادش گرامی باد!
با احترام
سید جعفرعادلی«حسینی»