از آنجاييكه روز سوم ماه مه سال 1993 ميلادي روز جهاني مطبوعات از سوي مجمع عمومي سازمان ملل متحد اعلام شد و در اين روز همه ساله كشور هاي مختلف از جمله افغانستان از روز جهاني مطبوعات تجليل بعمل مي آورند و در چنين روزي فرصتي مناسبي است تا اهل مطبوعات با بزرگداشت اصول بنيادي آزادي مطبوعات، بررسي وضعيت آزادي مطبوعات، دفاع از مطبوعات در برابر حملات عليه استقلال شان و ياد آوري ژورناليستاني كه در هنگام كار و انجام وظيفه جان هاي شان را از دست داده اند مورد بحث و تحليل قرار دهند.
بدون تردید، آزادي یکی از غرائز اولیه که در هر انسانی موجود است و ادیان الهی مخصوصا دین مقدس اسلام به آزادي مطبوعات و بيان اهميت فوق العاده داده و از سوي ديگر اسلام نيز همه نوع آزادی ها را هم به نفع انسان ها نمی دانند؛ لذا آزادی مطبوعات و هر آزادی دیگری با محدودیت، لازم وملزوم یکدیگر هستند، آزادی مطلق در هیچ جامعه بشری وجود نداردو در هیچ کجای دنیا و اهل مطبوعات بطور مطلق آزادنیستندوبه آنها در چوكات قانون مطبوعات اجازه فعاليت داده مي شود.
هرچند روز سوم مه بنام روز آزادي مطبوعات نامگذاري شده ولي در اسلام آزادي مطبوعات و بيان از اركان اصلي مردم سالاري هست، آزادي مطبوعات و بيان نه تنها در دين اسلام زشت شمرده نشده بلكه در جاي جاي احاديث بزرگان ديني ما برآن صحه گذاشته اند. فقط آدم هاي مستكبر هستند كه از نقد دوري جسته خوش شان نمي آيد. از ديدگاه دين مبين اسلام اهل قلم و بيان با توجه به محدوديت هاي كه بنفع شان هستند بايست آزاد باشند.
ابوالعلاي معيري، نزد امام جعفرصادق(ع) مي نشست و خدا را با برهانش رد مي كرد. بعضا به امام صادق(ع) بدو بيراه مي گفت، اما آن حضرت فقط گوش مي داد و در آخر با برهان و منطق جواب ابوالعلا را مي داد.
آری! پیغمبران الهي مخصوصا پيامبر اسلام (ص) آمدند، تا ما را از آزادی های فضیلت کش برهانند، قیود جهل و شرک و رذائل اخلاقی را ازدست ما بردارند، حریت و آزادی واقعی را به ما عنایت کنند.
امروزه متأسفانه در اكثر كشورها مخصوصا در افغانستان از آزادي بيان استفاده «ابزاري وسياسي» مي شود و برخي افراد تحت عنوان ژورناليست و آزادي مطبوعات و بيان، برنامه هاي سياسي خود را به پيش مي برند
که دور از نزاکت های ژورنالیستی و مطبوعاتی است، آنها از آزادی مطبوعات برداشت غلط نموده اند، یک ژورناليست واقعی بايد در مقام گفتار با دیگران سخنان نیک و سنجیده بگوید و با زبان خوش آنان را مورد خطاب قرار دهد، چنانچه خداوند در آیه ای 28 سوره‌ی اسراء قرآن کریم می فرماید: «با مردم سخن نیک توأم با احترام داشته باش!».در قسمت خوب است به عنوان نمونه از اينگونه استفاده جويي اشاره شود.
اگر جلو چنين افراد بي اطلاع وفرصت طلب كه بنام «آزادي مطبوعات و بيان» دارند و نيز يك جانبه نگري آن گرفته نشود و در اين كشور زمينه بد بيني و نفرت را فرهم نموده و بسياري از ژورناليستان خوب ما با اين وضعيت معيار بي طرفي خود شان را از دست خواهند داد. در اين صورت افغانستان در آينده بهاي بزرگي به آن خواهد پرداخت.
بنابراين سطحي نگري و رعايت نكردن اصول اخلاقي حرفه توسط برخي از ژورناليستان، آفتي است كه به اهل مطبوعات برمي گردد و گرنه بيش از شش سال است كه ژورناليستان ما طعم سانسور را مي چشند و هم در فضاي سخت آزادي بيان و مطبوعات تنفس مي كشند.
بنابراين واقعيت اين است كه در اين شش سال«آزادي مطبوعات» همواره محل چالش و مناقشه بين حكومت گران و فعالان اين عرصه بوده است.
بر اين اساس، آزادي مطبوعات به شفاف سازي عملكرد دولت و پاسخگويي بيشتر آنها در برابر شهروندان كمك مي كند…
درست است كه در طول اين شش سال ژورناليست افغاني در نا هنجارهاي بسر مي برد، و هرگاه كه خواست قدعلم كند و قد خود را به قد ژورناليستان دنيا برساند يا خود كاهلي كرد و يا ديگران كمرش را شكستند بنا براين ژورناليستان ما امروز بايد زحمت كشيده و بخواند مطالعه داشته باشد و در رشته شان با سوادشده و عميق تر وارد كار شود.
نويسنده:
سيدجعفرعادلي«حسيني»
منبع:
پامیر نشریه شهر کابل – شماره 278 دوشنبه 16 ثور 1387