قبل از ظهر جمعه ۲۴ جدی ۱۳۹۵ خورشیدی، حجت الاسلام والمسلمین سید جعفرعادلی«حسینی» رئیس سازمان جهاد فرهنگی و همران وی حجت الاسلام سید داود شهیدی و انجنیر شاه حسین حسینی از سوی شورای محلی چنداول دعوت و طی نشستی به مناسبت تنظیم مجموعه ای پیرامون قیام چنداول طی نشست صمیمانه آن را به بحث و بررسی گرفتند.
در این جلسه اعضای شورای محلی چنداول و شاهدان قیام ۲ سرطان ۱۳۵۸ خورشیدی در مقر شورا واقع مسجد امام زین العابدین(ع) مشهور به مسجد سنگی با حضور کربلایی محمد مهدی نبی زاده حیدری، حجت الاسلام سید داود شهیدی، انجنیر شاه حسین حسینی، حجت الاسلام سید جعفرعادلی«حسینی»، سید شریف اخلاقی، سید عارف شریفی، غلام سرورصیفی، اکبر مصطفی، عزیزالله آرزو، استاد سمیع و استاد سخی داد رئیس شورای محلی چنداول خاطره و روایت قیام چنداول بیان گردید که در این قسمت بخش از صحبت های حجت الاسلام والمسلمین سید جعفرعادلی«حسینی» رئیس سازمان جهاد فرهنگی چنین گزارش می گردد:
درباره تاریخ و اهمیت مطالعه آن و تفکر در حالات گذشتگان، در آیات و روایات فراوان سفارش شده است؛ چراکه مطالعه و تفکر در تاریخ و سرگذشت پیشینیان باعث عبرت و درس گرفتن از راه و رسم آنان برای ترسیم برنامه‌های آینده خواهد بود.
چنانچه قرآن کریم در آیه ۱۱۱ سوره یوسف می فرماید: «لَقَدْ کَانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرَهٌ لِّأُولِی الْأَلْبَابِ مَا کَانَ حَدِیثًا یُفْتَرَى وَلَکِن تَصْدِیقَ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَتَفْصِیلَ کُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَهً لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ» به راستى در سرگذشت آنان براى خردمندان عبرتى است. (این) سخنى نیست که به دروغ ساخته شده باشد. بلکه تصدیق کنندهى آن (کتاب آسمانى) است که پیش از آن آمده و روشنگر هر چیز و (مایه) هدایت و رحمت براى گروهى است که ایمان مىآورند.
نکته ها:
«عبرت» و «تعبیر» به معنى عبور است، عبور از صحنهاى به صحنهاى دیگر. «تعبیر خواب» عبور از رؤیا به واقعیات. و «عبرت» یعنى عبور از دیدنىها و شنیدنىها به نادیدنىها و ناشنیدنىها.
«قصصهم» شاید اشاره به داستان تمام انبیا باشد و شاید مراد، داستان یوسف، یعقوب، برادران، عزیز مصر وحوادث تلخ وشیرینى باشد که در این سوره آمده بود.
پیام ها
۱٫ چنانکه حضرت یوسفعلیه السلام على رغم همه کیدها و مشکلات و موانع به عزّت و قدرت رسید، پیامبر اسلامصلى الله علیه وآله نیز على رغم همهى مکرها و… به عزّت و قدرت خواهد رسید. «لقد کان فى قصصهم عبره»
۲٫ تنها خردمندان از داستانها، پند وعبرت مىگیرند. «عبره لاولى الالباب»
۳٫ عبرتآموزى از قصص قرآن، مخصوص یک زمان نیست. «لاولى الالباب»
۴٫ داستانهاى قرآن، بیان واقعیّتهاى عینى و عبرت آموز است. (یافتنى است، نه بافتنى.) «ما کان حدیثاً یفترى»
۵٫ گفتار راست و واقعى، تأثیر عمیق دارد. «عبره… ما کان حدیثاً یفترى»
۶٫ قرآن با کتب آسمانى دیگر همسو است. «تصدیق الّذى…»
۷٫ قرآن، تمام نیازهاى انسان را مطرح مىکند.«تفصیل کلّ شىءٍ»
۹٫ قرآن، هدایت محض است و آمیخته با هیچ ضلالتى نیست. «هدىً»
۱۰٫ تنها اهل ایمان از هدایت ورحمت قرآن بهره مىبرند. «هدىً و رحمهً لقوم یؤمنون»
۱۱٫ نکته سنجى و درس گرفتن عقل لازم دارد؛ «عبره لاولى الالباب» ولى دریافت نور و رحمت الهى، ایمان نیز لازم دارد. «لقوم یؤمنون»
۱۲٫ داستان یوسف براى جویندگان حقیقت، آیت «آیات للسائلین» براى خردمندان، عبرت «عبره لاولى الالباب» و براى اهل ایمان، مایهى هدایت و رحمت است. «هدىً و رحمهً لقوم یؤمنون».
بیش از ۲۰ تکیه خانه در چنداول وجود دارد که قدیمی ترین تکیه خانه، تکیه خانه میرزا علی خان، مستوفی و دربار احمدشاه درانی است و حکام مستبد گذشته، مخصوصا عبدالرحمان خان نسبت به اهل تشیع کینه توزانه عمل نمود و تکیه خانه‌ها را مسدود نمود و مشهور است که تکیه خانه شهید همت یار علی خان در چنداول کابل به دستور عبدالرحمان ویران گردید.
مدتی گذشت روزی از روز‌ها عبدالرحمان خان برای شرکت در مراسم فاتحه یک تن از اراکین دولت وقتی وارد مسجد گردید و شهید همت یار علی خان از جا بلند شد و این قطعه شعر را سرا یید:
ببین فضیلت تکیه خانهی ما را ای شاه
که چون خراب شود خانه خدا گردد
تکیه خانه همت یار علی خان(اکنون مشهور به جعفریه ی چنداول)؛ موسس این تکیه خانه، شهید همت یار علی خان که در زمان حکومت عبدالرحمان خان، بزرگ قزلباشان بوده، ملا یوسف علی خان، خاتم مجلس مردانه و دخترشهید همت یار علی خان مبلغه و برای بانوان منبر می رفت، عبدالرحمان خان به پسرش حبیب ا… خان دستور داد که تکیه خانه همت یار علی خان را تخریب نمایند.
مسجد و تکیه خانه همت یار علی خان تخریب و خود وی به دستور عبدالرحمان خان به شهادت رسید و قبرش در داخل محوطه جعفریه زیر تخت منبر قرار دارد و که این مرکز بعدا بنام مسجد همت یارعلی خان مشهور بود، تا اینکه در سال ۱۳۶۷ خورشیدی آیت الله شیخ علی احمد شیخزاده پس از اعمار مجدد، نام این مسجد را به نام مسجد جعفریه تغییر داد.
و نیز تکیه خانه عمومی واقع چنداول که توسط حضرت آیت الله العظمی میرعلی احمد حجت کابلی پایه گذاری گردید، تکیه‌خانه عمومی چنداول، دارای قدامت حدود یکصد سال در دوره نادرخان، پادشاه وقت افغانستان(اوایل دهه ۱۹۳۰میلادی، برابر ۱۳۰۹ خورشیدی) در دوران پادشاهی محمد نادر شاه توسط آیت الله حجت ساخته شده که زمین تکیه خانه عمومی را از مرحوم مغفور کمال الدین خان، پدر داکتر نثار الدین شهاب زاده که مالکش بود خرید تکیه خانه مرحوم حاجی نورالدین(محل تکیه خانه عمومی فعلی) و تکیه عمومی چنداول همان تکیه حاجی نورالدین خان است که در سال ۱۳۱۷ خورشیدی توسط آیت الله حجت کابلی خریداری و به تکیه عمومی چنداول تغییر نام یافت.
تکیه خانه مرحوم میر اکبر آقا، مرحوم میر اکبر آقا فرزند مرحوم میر افضل تکیه دار، پیشگام مبارزات شیعی افغانستان در امر تشویق و ترغیب مبارزین این خطه (چنداول) بودند، چنانچه مشهور است که کمیته حمایت از مجاهدین فلسطینی از همین مرکز دینی صورت گرفته و مجاهدین فلسطینی مورد حمایت های مالی مردم افغانستان قرار گرفت که در این کمیته استاد شهید میرعلی اصغر شعاع، علامه شهید بلخی، مرحوم نورالمشایخ مجددی، مولانا فیضانی و بعضی بزرگان دیگر بودند، تکیه خانه میراکبر آغا در چنداول و مسجد پل خشتی مرکز فعالیت شخصیت های مبارز و انقلابی افغانستان در پایتخت کشور بود.
همین طور مزارات و مشاهیر چنداول(شخصیت های علمی، سیاسی، فرهنگی، نظامی، طیبی، هنری، ورزشی و… فراوان است و که در این فرصت کوتاه از ذکر اسامی آن شخصیت ها معذورم.
مردم کابل در قیام ها علیه متجاوزین انگلیسی و روسی جهاد نمودند، شهروندان کابل، مخصوصا مردم چنداول بعد از کودتای ۷ ثور ۱۳۹۵ خورشیدی بع از آنکه ترکی مجموعه‌ای از اصلاحات همانند؛ قوانین ازدواج و ریشه کن نمودن فئودالیسم و… که برخی آن ها تقابل با سُنن مدنی اسلام، به خصوص ارزشهای دینی و عنعنات ملی افغانستان داشت و باعث نا آرامی‌ها در سطح کشور بروز کرد و در کابل قیام چهار گانه صورت گرفت که قیام چهار گانه عبارتند از:
- قیام ۸ و ۱۴ جوزا ۱۳۵۸ خورشیدی توسط ۱۶۲ نفر زندانی.
- قیام ۲ سرطان ۱۳۵۸ خورشیدی توسط مردم چنداول که افشا و منجر به شکست گردید.
- قیام ۱۴ اسد ۱۳۵۸ خورشیدی توسط نظامیان و مردم در بالاحصار کابل و منجر به شکست گردید.
- قیام ۳ حوت ۱۳۵۸ خورشیدی قیام سرتاسری با فریاد الله اکبر انجام گرفت و مدتها در سرتاسر افغانستان بنام قیام الله اکبر تجلیل صورت می گرفت و متاسفاه مدتیست که این یاد بودها به فراموشی سپرده و کمرنگ گردیده است.
در این زمینه با اعضای شورای انقلاب، مرحوم حجت الاسلام رضوی مالستانی، حدید هراتی، انجنیر حسینی و برخی حلقات دوم و شاهدان عینی و از جمله شورای محلی چنداول بحث و گفتگو صورت گرفته و در سالگرد قیام چنداول در مجموعه ای چاپ و منتشر می گردد.
اما آنچه که امروز از حاضرین در این نشست انتظار دارم اینکه؛ شاهدان عینی از چشم دیدها، تعداد دستگیر شدگان، تعداد شهداء، رهبر قیام کنندگان و انتظار شما از حکومت، بزرگان و نسل جوان چیست؟
به ادامه صحبت های رئیس سازمان جهاد فرهنگی شاهدان عینی نیز خاطرات و چشم دیدهای شان را بیان نمودند.
گزارش از سید محمد حسینی